همهی ما با دیدن اعتماد به نفس بعضی از مجریان و سخنرانان بزرگ تلویزیونی متعجب میشویم و با خودمان فکر میکنیم این افراد چگونه چنین فن بیان خوبی دارند؟ یکی از مهمترین مهارتهایی که به رسیدن به موفقیت در زندگی شخصی، کاری و تحصیلی شما کمک میکند مهارت فن بیان و سخنوری است. در این مقاله با تاثیرات شگفتانگیز فن بیان در زندگی آشنا میشوید و درمورد تمرینهای عملی تقویت فن بیان آموزش میبینید. با ما همراه باشید.
فن بیان چیست؟
به زبان ساده، فن بیان یعنی مهارت صحبت کردن به صورت بلیغ و روان. این مهارت به روی انتقال پیام گفتاری به بهترین شکل و با دریافت بهترین نتیجه تاکید دارد. برای داشتن مهارت سخنوری باید از تمام اعضای ارتباطی خود استفاده کنید. به همین خاطر، برخلاف تصور اشتباه خیلی از افراد، فن بیان فقط به کلمات شما محدود نمیشود. ممکن است در این راه، نیاز به تقویت زبان بدن یا تغییر تن صدا پیدا کنید. ما در ادامه مقاله تمام مهارتهای فن بیان را برای شما توضیح خواهیم داد.
اهمیت فن بیان در زندگی
ممکن است فکر کنید این فقط سخنرانان هستند که به فن بیان نیاز دارند. اما هزاران موقعیت دیگر در زندگی همه ما وجود دارد؛ که با استفاده از فن بیان به تجربهی بهتری تبدیل میشوند.
مثلا تصور کنید بعد از مدتها فرد مورد علاقه خود را پیدا کرده اید؛ اما نمیتوانید به درستی با او صحبت کنید. اگر مهارت درست صحبت کردن را بلد باشید میتوانید به خوبی درمورد خودتان حرف بزنید و او را قانع کنید (قانع کردن دیگران)؛ اما در غیر این صورت ممکن است شانس خودتان را از دست بدهید. یادگیری این مهارت به هرکسی در هر جایگاهی کمک میکند تا انسان خوشحالتر و موفق تری باشد.
با استفاده از فن بیان افراد دیگر را تحت تاثیر خود قرار میدهید و دوستیهای بهتری با دیگران ایجاد میکنید. یادگیری این مهارت تاثیر بسزایی در رسیدن به هدف دارد و روابط اجتماعی قوی تری در محیط های کاری خواهید داشت. اهمیت این موضوع را دست کم نگیرید و برای تقویت آن، از همین الان تمرین کنید.
فواید فن بیان
با یادگیری مهارت صحبت در جمع تغییرات مثبت بزرگی در زندگی خود ایجاد میکنید. موارد زیر تعدادی از مزایای بیشمار فن بیان در زندگی ما انسانهاست.
۱. باعث افزایش اعتماد به نفس شما می شود.
۲. باعث میشود در کنار دیگران احساس راحتی بیشتری کنید.
۳. کمک میکند موقعیت شغلی خود را ارتقا دهید.
۴. اطلاعات عمومی شما را افزایش میدهد.
۵. شما را از دیگر افراد متمایز میکند.
۶. کیفیت دوستیهای شما را بیشتر میکند.
۷. شانس آشنایی شما با افراد جدید را بالا میبرد.
۸. کمک میکند بر ترس از صحبت در جمع خود غلبه کنید.
۹. باعث ایجاد حس رضایت از خود در شما میشود.
۱۰. شما را به یک شنونده بهتر تبدیل میکند.
مهارتهای صحبت در جمع
با توجه با مزیتهای فراوان یادگیری فن بیان؛ نباید دست روی دست گذاشت و آموزش آن را عقب انداخت. قبل از شروع تمرینات باید با تمام مهارت های فن بیان آشنا شوید.
به طور کلی مهارت های صحبت در جمع را به سه بخش مهارتهای زبان بدن، مهارتهای صداسازی و مهارت های گفتاری تقسیم میکنیم. برای این که در فن بیان حرفهای شوید؛ نیاز است در هر سه این حوزهها تمریناتی را انجام دهید.
۱. مهارتهای زبان بدن
برای این که پیامتان را به بهترین شکل به مخاطب خود منتقل کنید به چیزی بیشتر از کلمات نیاز دارید. زبان بدن به شما کمک میکند ارتباط موثری با دیگران داشته باشید و تاثیر بیشتری روی آن ها بگذارید. اگر میخواهید یک فرد موفق واقعی باشید؛ زبان بدن را دست کم نگیرید.
طبق تحقیقات انجام شده، تاثیر زبان بدن در طی یک مکالمه ۵۵% است؛ در حالی که این درصد برای زبان کلامی تنها ۷% است. یعنی شما با داشتن یک زبان بدن قوی و هماهنگ میتوانید بیشتر از کلمات، دیگران را به خود جذب کنید.
۲. مهارتهای صداسازی
یکی از مهارتهای مهم فن بیان، صداسازی است. نوع بیان کلمات، لهجه، بلندی صدا و سرعت صحبت کردن از عواملی هستند که در این مهارت بررسی میشوند. برای مثال بعضی از افراد کلمات را به تندی ادا میکند و بین هر واژه به درستی نفس نمیکشند.
گوش دادن به صحبت های چنین افرادی برای شنوندگان واقعا سخت است. به همین خاطر معمولا پس از چند دقیقه توجه خود را به چیز دیگری میدهند. درمورد لهجههای غلیظ و نامفهوم یا صحبت با صدای کم، هم همینطور است. برای ایجاد یک ارتباط دو طرفهی مثبت نیاز است روی مهارت صداسازی خود کار کنید و تمرینات مختلفی را انجام دهید.
۳. مهارتهای گفتاری
دایره لغات، انتخاب درست کلمات و نوع جمله بندی شما روی دیگران تاثیر میگذارد. اگر میخواهید می خواهید مانند افراد موفق برخورد کنید، جایگاه استفاده از کلمات را بشناسید. مثلا نوع کلماتی که در یک مصاحبه کاری استفاده میکنید با گفتگویتان با یک دوست ده ساله فرق میکند. برای این که دایره لغات خود را بالا ببرید؛ باید از روش های مختلفی مثل شناختن کلمات تاثیرگذار در بحث استفاده کنید.
تمرینات فن بیان
با تمرین های زیر می توانید فن بیان خود را قوی کنید.
حجم صدای خود را کنترل کنید
منظور از کنترل حجم صدا، تنظیم میزان بلندی و کوتاهی صدای شماست. برای مثال حجم صدای شما در صحبت با کسی که از شما دو متر فاصله دارد؛ با کسی که در فاصلهی ده متری شما قرار دارد فرق میکند. علاوه بر این هیچوقت یک مخاطب به مدت طولانی به کسی که تن صدای یکسانی دارد گوش نمیدهد.
برای این تمرین میتوانید هرروز یک ربع تا نیم ساعت تمرین کنید. روی یک صندلی بنشینید و برای مخاطبان خیالی، که با فواصل متفاوت از شما قرار دارند؛ صحبت کنید. سعی کنید حجم صدای خود را با توجه به فاصله مخاطب کم و زیاد کنید.
با استفاده از کم و زیاد کردن حجم صدای خود، نکات مهم را برجسته کنید. مثلا اگر میخواهید از فواید استفاده شبکههای اجتماعی صحبت کنید؛ موقع نام برد از صفات بارز و خوب صدای خود را کمی بلندتر کنید.
با سرعت مناسب کلمات و جملات را ادا کنید
همانطور که کند صحبت کردن، حوصلهی مخاطب شما را سر میبرد؛ تند حرف زدن هم اجازه تفکر را از شنونده میگیرد. اگر میخواهید یک فن بیان قوی داشته باشید؛ باید سرعت صحبت کردن خود را کنترل کنید. برای این که شمرده صحبت کردن را یاد بگیرید؛ تمرین زیر را انجام دهید.
یک متن کوتاه را انتخاب کنید. بدون این که سعی در کنترل سرعت خود داشته باشید؛ شروع به خواندن کنید و در صورت امکان صدای خود را در تمام طول تمرین ضبط کنید.
در بار دومی که متن را میخوانید به طور آگاهانه مکث بین کلمات را بیشتر کنید. تا سه بار این تمرین را انجام دهید و هر بار سرعت خود را کاهش دهید. انجام هرروزهی این تمرین، کنترل شما را بر روی سرعت ادای کلمات به طور ناخودآگاه افزایش میدهد.
استرس خود را کنترل کنید
از بین بردن استرس و اضطراب برای صحبت در جمع، زمانبر است؛ اما تاثیر بسیاری در روابط اجتماعی و زندگی شما میگذارد. تلاش مستمر شما کلید اصلی موفقیت در این مورد محسوب میشود. مدیتیشن و یوگا را جزو برنامه خود قرار دهید. این کار آرامش زندگی شما را افزایش میدهد و اجازه نمیدهد از قرارگیری در جمع مضطرب شوید.
ریشهی ترس خود را پیدا کنید. معمولا تجربیات بد گذشته علت های اصلی این ترس هستند. دلیل شکست خود را در آن تجربه کشف کنید و برای رفع آن مشکل برنامه بریزید. خودتان را در موقعیت صحبت کردن بگذارید و اجازه دهید تجربههای جدید و خوب، خاطرههای بد گذشته را پاک کنند.
صحبت کردن را تمرین کنید
هیچوقت دست از تمرین کردن نکشید. از خانواده و دوستان صمیمی خود کمک بگیرید و برای آنها حرف بزنید. با هر بار تجربه جدید، در فن بیان قویتر خواهید شد. تکرار و تمرین به شما کمک میکند ایرادات خود را پیدا کنید و هر دفعه یکی از آن ها را از بین ببرید.
کتاب بخوانید
یکی از بهترین راههای تقویت فن بیان، کتاب خواندن است. خواندن کتاب، دایره واژگان شما را گسترش میدهد. سعی کنید کلمات زیبا و تاثیرگذاری را که در هر کتاب میخوانید در صفحه اول آن یادداشت کنید و هر بار که کتاب را باز میکنید؛ آن ها را دوره کنید. برای اثر بخشی بیشتر این تمرین، کلمات انتخابی را در طول مکالمات روزمره خود به کار ببرید تا در بین دایره لغات ذهنتان ثبت شوند.
از کلمات تاثیرگذار استفاده کنید
حتی کلمات هم معنی هم احساس مشابهی در افراد ایجاد نمیکنند. برای مثال کلمات “عالی” و “فوقالعاده” کاربردهای نسبتا مشابهی دارند؛ اما حس متفاوتی به مخاطب شما منتقل میکنند. استفاده از کلمات تاثیرگذار، همراه با نحوه بیان مناسب، طرف مقابل شما را تحت تاثیر قرار میدهد و توجه او را به شما جلب میکند. لیست زیر تعدادی از کلمات و افعال تاثیرگذار هستند که میتوانید از آن ها در بین صحبتهای خود استفاده کنید.
- با هم
- بی درنگ
- پیشنهاد
- مقایسه
- جالب
- آسان
- بنابراین
- تنها
- فقط
- خاص
- اولین/ آخرین/ دومین،….
- کشف
- عشق و علاقه
- ثابت شده/ تایید شده
جلوی آینه تمرین کنید
با این تمرین خودتان را به عنوان یک فرد دیگر در حین صحبت تماشا میکنید. جلوی آینه بایستید و درمورد یک موضوع مشخص شروع به صحبت کنید. اگر یک سخنرانی مهم دارید که نیاز به پوشش خاصی دارد؛ بهتر است این تمرین را با همان لباس انجام دهید.
سعی کنید خودتان را در آینه به عنوان یک فرد دیگر تصور کنید و به طور کامل همه چیز را برای او توضیح دهید. این تمرین به حرفهای شدن شما در فن بیان کمک میکند و استرستان را کاهش میدهد.
صدای خود را ضبط کنید
با شنیدن صدای خود، ایرادهایتان را در صحبت کردن پیدا میکنید و میتواند برای رفع این ایرادات اقدام کنید. مثل تمرین آینه، موضوع را از قبل مشخص کنید و چند دقیقه درمورد آن صحبت کنید. در هنگام گوش دادن به صدایتان، به لحن، سرعت و انتخاب کلمات خود به طور کامل دقت کنید و ایرادات خود را یادداشت کنید.
یک قسمت از کتاب مورد علاقه خود را بلند بخوانید.
میتوانید این تمرین را به تنهایی یا همراه با دیگران انجام دهید. در هنگام خواندن، مکثهای لازم بین کلمات را رعایت کنید و مطمئن شوید کلمات را به درستی تلفظ میکنید. از دیگران بخواهید ایراداتتان را به شما گوشزد کنند تا بتوانید آن ها را اصلاح کنید.
تمرین خودکار
یکی از تمرینهای معروف در فن بیان که به تقویت عضلات فک و افزایش رسایی صداست. برای این تمرین یک خودکار را به صورت افقی بین چهار دندان جلویی فک پایین و بالای خود قرار دهید و شروع به صحبت کنید. سعی کنید خودکار از دهانتان نیافتد اما با صداهای مختلفی صحبت کنید.
این تمرین را به مدت ۲۰ روز هرروز چند دقیقه انجام دهید. این کار به شما کمک میکند تا از انحراف عضلات لب و دهان خود جلوگیری کنید و به مرور زمان دهان خود را به درستی باز و بسته کنید.
توصیفات خود را قوی کنید
توانایی توصیف کردن یکی از مهارت های مهم در سخنوری محسوب میشود. با توصیف های خوب میتوانید توجه دیگران را به موضوع صحبت خود جلب کنید و روی آن ها تاثیر بگذارید. برای این کار از موارد ساده شروع کنید.
مثلا به شیوهای جذاب یک خودکار را توصیف کنید و از کارآیی هایش حرف بزنید. به مرور زمان میتوانید به سادگی موضوعات پیچیدهتری را هم توصیف کنید.
تلفظ صحیح کلمات را یاد بگیرید
هر بار که با یک واژه جدید رو به رو شدید؛ تلفظ صحیح آن را در لغتنامه چک کنید. داشتن اشتباهات تلفظی اعتبار شما را در برابر شنونده کم میکند. از دوستان صمیمی خود بخواهید اشتباهات تلفظیتان را یادآوری کنند تا از تکرار آن ها جلوگیری کنید.
گوش دادن به سخنرانی جذاب افراد مطرح و استفاده از لغت نامه، هم شما را با کلمات جدید آشنا میکند؛ هم تلفظ صحیح کلمات را به شما یاد میدهد.
افزایش دایره لغات در فن بیان
به کلمات تکراری و محدود اکتفا نکنید. انتخاب کلمات شما به نوع جمعی که در آن قرار دارید؛ بستگی دارد. در محیط های علمی و کار از کلمات تخصصی استفاده کنید تا مهارت خود را به دیگران نشان دهید. قبل از صحبت درمورد یک موضوع خاص، کلمات تخصصی آن را یاد بگیرید و در میان صحبت هایتان به آن ها اشاره کنید. افزایش دایره واژگان قدرت گفتاری و نوشتاری شما را بالا میبرد و اعتماد دیگران را افزایش میدهد.
بدون هیچ پیش زمینهای شروع به صحبت کردن کنید.
افراد متخصص در فن بیان میتوانند بدون هیچ آمادگی در مورد موضوعات عمومی صحبت کنند. خودتان را محک بزنید و تمرین کنید. از یک نفر بخواهید یک موضوع عمومی را برای شما مشخص کند و همان لحظه به مدت یک ربع در مورد آن موضوع صحبت کنید. از جهت های مختلف به مسئله نگاه کنید و از توصیفات مختلف کمک بگیرید. با این تمرین توانایی گفتگوی در مورد موضوعات مختلف را پیدا میکنید.
ارتباط چشمی داشته باشید
تاثیر ارتباط چشمی با مخاطب را نادیده نگیرید. با معانی مختلفی که شیوه های متفاوت نگاه کردن دارد آشنا شوید و با توجه به این معانی از آن ها کمک بگیرید. اگر میخواهید یک سخنرانی موفق داشته باشید نگاه خود را بین افراد جمع تقسیم کنید. یک نگاه مصمم و قاطع بیشتر از پیام کلمات شما توانایی تاثیرگذاری دارد.
دهان خود را موقع صحبت به خوبی باز کنید.
باز نکردن درست و صحیح دهان، روی نحوه بیان کلمات و لحن شما تاثیر میگذارد. یکی از دلایل تند صحبت کردن افراد هم باز نکردن درست دهان است. سعی کنید صداهای مختلف زبان فارسی را با خود تمرین کنید و به حالت دهان و زبان خود توجه داشته باشید. ترکیبات ساده مثل آب یا چتر را با صدای کشیده بیان کنید و با با نحوه ی باز و بسته شدن دهان خود آشنا شوید.
تمرین تنفس دیافراگمی
تنفس دیافراگمی یا شکمی، به نحوه صحیح نفس کشیدن در بدن گفته میشود. بیشتر ما به جای استفاده از تنفس دیافراگمی از تنفس سینهای استفاده میکنیم. در مبحث فن بیان، تنفس سینه ای تارهای صوتی را درگیر میکند و اجازه خروج درست صدا از حنجره را نمیدهد. تنفس دیافراگمی فواید بسیار زیادی برای شما دارد و تاثیر مستقیمی بر روی فن بیان شما میگذارد.
برای تمرین تنفس دیافراگمی به صورت طاقباز روی زمین دراز بکشید و یک کتاب را روی شکم خود قرار دهید. در تنفس دیافراگمی سینه شما نباید بالا پایین برود اما شکم شما درگیر تنفس میشود.
پس در حال تنفس به حرکت کتاب روی شکم خود توجه کنید و چند دقیقه این تمرین را ادامه دهید. با انجام مستمر این تمرین میتوانید آن را به صورت ایستاده و در حال صحبت کردن هم به کار ببرید و فن بیان قویتری داشته باشید.
لبخند بزنید
برای این که با مخاطب خود به خوبی ارتباط برقرار کنید؛ نیاز به لبخند دارید. لبخند زدن نشان از محبت، اعتماد به نفس و مهارت شماست. با داشتن یک لبخند ملایم، دیگران را راحت تر قانع میکنید و اعتمادشان را به خودتان افزایش میدهید. لبخند زدن حتی چهره ی شما را شاداب تر و زیباتر نشان میدهد. هیچوقت این تکنیک ساده و کاربردی را فراموش نکنید.
ادای افراد معروف و مطرح را در بیاورید!
تا به حال توجه کرده اید که مجریان و روسای جمهور چه فن بیان خوبی دارند؟ چرا سعی نمیکنید از آن ها تقلید کنید؟ در این تمرین باید خودتان را جای رئیس جمهور یا یک فرد مطرح دیگر بگذارید و درمورد مسائلی که او حرف میزند؛ صحبت کنید. سعی کنید نحوه بیان، لحن و کلمات خود را متناسب با آن فرد انتخاب کنید. با این کار خودتان را برای صحبت در هر موقعیت و شرایطی آماده خواهید کرد.
این مطلب چقدر مفید بود؟
بر روی یک ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!
میانگین امتیاز ۳.۶ / ۵. شمارش آرا: ۲۲
تاکنون رأی ندارید! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهد.