تا به حال کسی به شما گفته که به حرف هایش گوش نمیدهید؟ درمورد گوش دادن فعال چه میدانید؟ اگر دوست دارید از آن دست افرادی باشید که دیگران همیشه از صحبت کردن با شما لذت میبرند؛ با این مقاله همراه باشید. در ادامه به طور کامل با نقش خوب گوش دادن در روابط اجتماعی و مهارت گوش دادن فعال آشنا خواهید شد.
تفاوت گوش دادن و شنیدن
برای ورود به مبحث خوب گوش دادن باید قبل از هر چیزی با تفاوت گوش دادن و شنیدن آشنا بشویم. عمل گوش دادن و شنیدن هر دو از طریق گوش های ما انجام میشود اما تفاوت این دو عمل آن جایی مشخص میشود که در روند شنیدن فرد فقط امواج صوتی را از طریق گوش هایش دریاقت میکند ولی در گوش دادن همراه با دریاقت امواج صوتی آن کلمات را درک میکند و میفهمد.
تفاوت دیگر گوش دادن و شنیدن در آگاهانه بودن آن است. شنیدن یکی از حس های پنجگانه ما آدم ها محسوب میشود اما گوش دادن یک انتخاب آگاهانه است که بعضی وقت ها انجام نمیشود. برای درک بهتر شباهت و تفاوت گوش دادن و شنیدن به عکس زیر توجه کنید.
جدول شباهت و تفاوت گوش دادن و شنیدن
گوش دادن | شنیدن |
---|---|
گوش دادن عمل دریافت و درک امواج صوتی و محتوای آن است. | شنیدن به عملی گفته میشود که فرد امواج صوتی را توسط گوشهایش دریافت میکند. |
گوش دادن یک عمل آگاهانه است که به تمرکز و تحلیل مغز نیاز دارد و همیشه اتفاق نمیافتد. | شنیدن یکی از حسهای پنجگانه ماست و ما قدرت جلوگیری از این توانایی غریزی را نداریم. |
گوش دادن به دریافت اطلاعات منجر میشود. | شنیدن فقط یک اتفاق است. |
در روند گوش دادن علاوه بر حس شنوایی از حس بینایی، لامسه و… برای درک اطلاعات استفاده میشود. | در روند شنیدن فقط از حس شنوایی استفاده میشود. |
گوش دادن یک مهارت است که به مرور زمان و با آموزش، تقویت میشود. | شنیدن نیاز به آموزش و یادگیری ندارد. |
یک فرآیند فیزیکی است. | یک عمل فیزیکی است. |
آگاهانه است. | ناآگاهانه انجام میشود. |
نیازمند تمرکز و توجه است. | نیاز به تمرکز ندارد. |
گوش دادن فعال به چه معناست؟
گوش دادن فعال همانطور که اسمش پیداست به معنی گوش دادن به صورت کاملا فعالانه است. فردی که مهارت گوش دادن را بلد است؛ فقط امواج صوتی را دریافت نمیکند، بلکه با تمرکز کامل به معنای پیامی که در حال انتقال است فکر میکند. در مقابل این نوع از گوش دادن، شنیدن یا گوش دادن غیر فعال قرار دارد که در قسمت بالا به طور کامل توضیح داده شده است.
مهارت گوش دادن نیاز به یادگیری و تمرین دارد و ممکن است برای کسب مهارت در آن زمان زیادی صرف کنید. اما چیزی که در این رابطه اهمیت دارد فواید بیشمار آن در روابط اجتماعی و رسیدن به موفقیت در زندگی است. در حقیقت یکی از بزرگترین مهارت های تاثیرگذار در روابط اجتماعی ما همین گوش دادن فعال است.
مراحل گوش دادن
در ادامه مراحل گوش دادن را باهم مرور می کنیم
۱-دریافت پیام از سمت مخاطب
در این مرحله علاوه بر حس شنوایی حس بینایی هم نقش موثری در دریافت پیام مخاطب خواهد داشت. در این مرحله پیام را با این دو حس قوی دریافت می کنیم.
۲-تحلیل پیام دریافت شده
در این مرحله مغز توسط حواس چندگانه دیگر در حال تحلیل و بررسی پیام دریافت شده می باشد.شما در این مرحله درک می کنید منظور مخاطب چه بوده است.
۳- پاسخ به پیام مخاطب
در این مرحله با با حرکات یا زبان خود به مخاطب می فهمانیم که منظور او را درک کرده ایم. گاهی سری به نشانه تایید تکان می دهیم و گاهی بله می گوییم.
مثال هایی برای گوش دادن فعال در زندگی روزمره
مثال های مختلفی برای کاربرد مهارت گوش دادن در زندگی روزمره ما وجود دارد. این مثال ها معمولا نشان دهنده فردی است که خوب گوش دادن را بلد است و میتواند به خوبی با دیگران ارتباط برقرار کند. شما میتوانید با تمرین کردن این مثال ها به شنونده ی بهتری برای عزیزان خود تبدیل شوید.
۱. نشان دادن نگرانی نسبت به فرد مقابل
۲. بازگویی ساده حرف های فرد رو به رو
۳. استفاده از زبان بدن مثل ارتباط چشمی، گرفتن دست ها و سر تکان دادن.
۴. استفاده از کلمات تاکیدی مثل : “میدونم”، “مطمئنم”، “متوجه حرفات هستم”.
۵. پرسیدن سوالات بیشتر درباره جزئیات.
۶. پرسیدن سوالات پایان باز که به شرح دادن بیشتر فرد مقابل منجر میشود.
۷. صبر کردن برای اتمام تمام حرف های طرف رو به رو.
۸. ارائه راه حل بعد از شنیدن کامل صحبت ها.
موانع گوش دادن فعال
زمانی که تصمیم به خوب گوش دادن میگیرید ممکن است با موانع مختلفی رو به رو شوید. اگر میخواهید بدانید چرا خوب گوش نمیدهید؛ باید این موانع را به خوبی بشناسید و برای از بین بردن آن ها تلاش کنید. موارد زیر از مهمترین موانع مهارت گوش دادن هستند که نمیگذارند شما به خوبی به حرف های فرد مقابل خود گوش دهید.
۱. پرت شدن حواس به عوامل بیرونی
مثل گوشی همراه، صحبت های دیگران، تمرکز روی منظره اطراف
۲. پرت شدن حواس به ویژگی های گوینده
مانند نوع پوشش، جنسیت، لهجه گوینده
۳. تفاوت فرهنگی گوینده و شنونده
این مانع باعث درک متفاوت از صحبت ها میشود.
۴. جبهه گیری های شخصی
اعتقادها و تعصب ها میتوانند از گوش دادن فعال جلوگیری کنند.
۵. زبان بدن متناقض با پیام کلامی
باعث ایجاد شک و دریافت معنایی متفاوت میشود.
روش های تقویت مهارت گوش دادن فعال
همه ما برای این که روابط اجتماعی خود را حفظ کنیم و در زندگی فرد موفق و شادی باشیم نیاز به خوب گوش دادن داریم. باز کردن سر صحبت و ایجاد دوستی با آن ها تنها یکی از مراحل گسترش روابط اجتماعی و شما باید برای افزایش اعتماد افراد به خودتان هم تلاش کنید. روش های زیر به شما در این راه کمک میکنند.
روش ۱: تمرکز خود را بالا ببرید و به فرد مقابل توجه کنید.
تمام توجه خود را به کسی که در حال صحبت است بدهید. با افزایش تمرکز شنیداری شما فقط متوجه پیام های کلامی اون نمیشوید؛ بلکه معنای حرکات بدن و لحن صدا او را هم درک میکنید.
۱. به طور مستقیم به فرد رو به رو نگاه کنید.
۲. دست از فکر کردن به مسائل دیگر بردارید.
۳. منتظر تمام شدن حرف های او نباشید.
۴. جواب بعدی خود را از قبل آماده نکنید.
۵. سعی کنید حواستان فقط به مکالمه باشد و عوامل حواس پرتی دیگر توجه نکنید.
۶. به زبان بدن گوینده توجه کنید.
روش ۲: به گوینده خود نشان دهید که به حرف هایش گوش میدهید.
خیلی از ما دوست داریم بدانیم که چطور به دیگران نشان دهیم که به حرف هایشان خوب گوش میدهیم؟ برای این کار باید از زبان بدن و نحوه گفتار کمک گرفت.
۱. سر تکان دهید.
۲. از عکس العمل های آینه ای کمک بگیرید و احساسات خود را در صورتتان نشان دهید.
۳. مطمئن شوید حالت بدنتان، نشان از پذیرش و علاقه شما دارد.
۴. از کلمات کوتاه و تائید کننده در بین صحبت هایش استفاده کنید.
روش ۳: به گوینده بازخورد خود را نشان دهید.
باورها، عقاید، هدف و نحوه تفکر ما با دیگران متفاوت است. به همین خاطر نظرات متفاوتی از دیگران داریم. این تفاوت در نظرات باعث پیچیدگی و جذابیت روابط اجتماعی ما میشود.
نشان دادن بازخورد های مختلف به صحب هایی که شنیده اید به گوینده شما نشان میدهد که به حرفهایش گوش میکرده اید.
۱. خلاصه از پیام دریافتی خود را بگویید.
۲. سوالات ذهنتان را بپرسید.
۳. احساسات خود را بیان کنید.
۴. راه حل بدهید.
۵. تجربیات مشابه خود را مطرح کنید.
روش ۴ : از قضاوت، عجول بودن و رفتار غیر دوستانه بپرهیزید.
بعضی از رفتارهای نامناسب مثل عجله، قضاوت و… دشمن ارتباطات اجتماعی شما محسوب میشود و باید از انجام آن ها بپرهیزید.
۱. قبل از تمام شدن حرف های طرف مقابل صحبت نکنید.
۲. حرف های هیچکس را قطع نکنید.
۳. به طرف مقابل علاقه خود را برای شنیدن نشان دهید.
۴. ذهن بازی داشته باشید و تفاوت ها را بپذیرید.
۴. مثبت اندیش باشید و به شکل منفی برداشت نکنید.
۵. طوری با دیگران برخورد کنید که دوست دارید آن ها با شما برخورد کنند.
اهمیت یادگیری مهارت گوش دادن
همه گوش دادن ها شبیه هم نیستند و ما میتوانیم انتخاب کنیم یک شنونده فعال باشیم یا مثل خیلی از افراد درست گوش ندهیم. احتمالا اصطلاح ” یک گوشش دره و اون یکی گوشش دروازه” را شنیدید.
خوب گوش ندادن همیشه مورد پسند جامعه نبوده و باعث ناراحتی دیگران میشود. همه ما از ارتباط داشتن با کسی که به خوبی به ما گوش میدهد و حرف هایمان را میفهمد احساس بهتری داریم.
بدون یادگیری مهارت خوش گوش دادن ممکن است در روابط دوستانه، خانوادگی، عاطفی یا حتی کاری خود دچار مشکل شوید.
دریافت اطلاعات ناقص، گرفتن اشتباهات نادرست و عدم انتقال محبت میتواند شما را به فردی منزوی و بدون ارتباطات اجتماعی تبدیل کند. پس بهتر است برای تقویت مهارت گوش دادن خود تلاش کنید و روش های آن را یاد بگیرید.
خوب گوش دادن چه فایده هایی دارد؟
ممکن است دلتان بخواهد دوستان بیشتری داشته باشید؛ یا حتی قصد داشته باشید اعتماد مدیر خود را در محیط کاری جلب کنید. حتی ممکن است بخواهید بهتر از قبل با همسرتان ارتباط بگیرید. در هر حالتی گوش دادن فعال فواید زیادی برایتان دارد. در ادامه با مهمترین فواید خوب گوش دادن آشنا میشوید.
۱. باعث گسترش ارتباطات اجتماعی شما میشود.
۲. اعتماد دیگران را به شما بالا میبرد.
۳. مهارت حل مسئله شما را تقویت میکند.
۴. باعث بهتر شدن قدرت تصمیم گیری شما میشود.
۵. اطلاعات عمومی و کاربردی شما را به طور کلی افزایش میدهد.
۶. جلوی از دست دادن اطلاعات مهم را میگیرد.
۷. با افزایش ارتباطات سالم و مفید، به افزایش اعتماد به نفس خود کمک می کنید.
۸. محبت و علاقه رابطه عاطفی و دوستانه شما را تقویت میکند.
خوب گوش دادن چه ویژگی هایی دارد؟
به طور کلی ویژگی های گوش دادن فعال، به نشانه های کلامی و بدنی تقسیم میشود. کسی که به خوبی به حرف های دیگران گوش میدهد؛ زبان بدنی قوی و اجتماعی دارد میتواند با انتخاب روش های کلامی مناسب با دیگران ارتباط بگیرد. برای مثال:
۱. لبخند زدن
معمولا لبخند زدن نشان دهنده محبت و توجه به فرد مقابل است. لبخند زدن باید همراه با تغییرات باشد و به طور مداوم و به یک حالت لبخند زدن میتواند احساس برعکسی در طرف مقابل ایجاد کند.
۲. برقراری ارتباط چشمی
شما با چشمانتان میتوانید اطلاعات بیشماری را به دیگران منتقل کنید. نوع نگاه کردن شما، زاویه آن، میزان خیرگی و بسیاری عامل دیگر میتواند در این رابطه اهمیت داشته باشد. وجود ارتباط چشمی به طور کلی لازم و مفید است و بهتر است در ارتباطات اجتماعی استفاده شود.
۳. عکس العمل آینه ای
به تغییرات مختلفی که در صورت شما در پاسخ به محتوای دریافتی از طرف مقابل ایجاد میشود؛ عکس العمل آینه ای میگویند. مثلا جمع کردن صورت در برابر خاطره غم انگیزی که کسی برای شما تعریف میکند؛ یک عکس العمل آینه ای است و نشانه ی خوب گوش دادن محسوب میشود.
۴. حالت قرارگیری حمایتگرانه
بعضی از حالات بدنی نشان دهنده عدم توجه به کسی است که در حال صحبت است. کج ایستادن، دست به سینه بودن، و تکان دادن بیش از حد بدن و صورت نشان از بیقراری و عدم تمرکز شماست.
برای این که به دیگران حس حمایت و توجه بدهید؛ لازم است بدنتان را در حال حمایتگرانه قرار دهید و به طرف مقابل نشان دهید که به حرف هایش گوش میکنید.
۵. پرت نشدن حواس
کسی که به خوبی به حرف های دیگران گوش میدهد؛ حواس خود را پرت عامل های دیگر نمیکند. استفاده از گوشی، سر برگرداندن، نگاه نکردن به فرد مقابل و… از نشانه های حواس پرتی شنونده محسوب میشود.
۶. یادآوری
گوش دادن فعال باعث درک کامل صحبت های فرد مقابل میشود و این درک به یادآوری بهتر اطلاعات از طریق حافظه کوتاه و بلندمدت کمک میکند. به همین خاطر یکی از نشانه های خوب گوش دادن یادآوری سریع اطلاعات است.
۷. خلاصه کردن گفته های طرف مقابل
بیان خلاصه ای از اطلاعات دریافتی از صحبت های طرف مقابل نشان از توجه کافی او به حرف ها دارد. این کار اعتماد فرد را به شما افزایش میدهد و حاکی از خوب گوش دادن شماست.
۸. سوال پرسیدن
وقتی کسی برای دریافت اطلاعات بیشتر سوال میپرسد یعنی به تمام صحبت ها گوش داده است و الان نیاز به اطلاعات بیشتری دارد.
۹. توجه به جزئیات
خیلی از افراد فقط به کلیات یک صحبت یا سخنرانی توجه میکنند و جزئیات را از دست میدهند. در حالی که توجه به جزئیات میتواند نشان دهنده گوش دادن فعال باشد و ارتباطات اجتماعی را گسترش دهد.
۱۰. همدلی با فرد رو به رو
همدردی و همدلی، دوستی را افزایش میدهد و اهمیت فرد مقابل را به او یادآوری میکند. ابراز تاسف و همدلی دربرابر تجربیات غم انگیز دیگران احساس خوبی به آن ها میدهد و یکی از مهارت های اجتماعی مهم هر کسی است.
۱۱. ارائه راه حل
زمانی که پس از بیان مشکلات و مسئله راه حلی به فرد مقابل خود ارائه دهید؛ یعنی به طور کامل به حرف هایش گوش کرده اید.
۱۲. تائید یا عدم تائید
با تکان دادن سر یا کلمات کوتاه میتوانید تائید یا عدم تائید حرف های طرف مقابل را به او برسانید. بدون انجام چنین حرکات کوچکی فرد متوجه این که به صحبت هایش گوش میدهید نخواهد شد.
۱۳. صحبت درمورد تجربیات مشابه
بیان تجربه مشابه با صحبت انجام شده نشان از خوب گوش دادن است. تنها کسی میتواند تجربه ای مشابه با طرف مقابل را مطرح کند که به حرف های او خوب گوش کرده باشد.
چگونه منظور دیگران را بفهمیم؟
برای این که بتوانید از فواید بسیار مهارت گوش دادن بهره مند شوید؛ باید آن را یاد بگیرید. با یاد گرفتن مهارت خوب گوش دادن میتوانید به خوبی با دیگران ارتباط بگیرید و منظور آن ها را بفهمید. شما باید یاد بگیرید که همراه شنیدن امواج صوتی، به معنای نمایان و پنهان کلمات هم پی ببرید. برای این کار نیاز دارید روش های یادگیری مهارت گوش دادن و افزایش تمرکز را یاد بگیرید.
این مطلب چقدر مفید بود؟
بر روی یک ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!
میانگین امتیاز ۳.۴ / ۵. شمارش آرا: ۹
تاکنون رأی ندارید! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهد.