هر ساله مردم اهداف جدیدی را برای خود در نظر می گیرند. درآمد بیشتر، کاهش وزن، رشد تجارت و کارهای دیگر از جمله ی این اهداف است. بهترین راه برای رسیدن به اهداف، تعهد به یک عادت سالم جدید است. همچنین ترک عادات بد از موارد تاثیر گذار در رسیدن به هدف است. تمام این عادات باید ما را هدف زندگی نزدیکتر کند.
کنار گذاشتن عادت ها سخت است به همین خاطر وقتی عادت خوبی داشته باشیم به راحتی از آن دست بر نمیداریم و این عادت به ما در رسیدن به اهدافمان کمک میکند.در این مقاله با روند شکل گیری عادت ها آشنا میشویم و راه ترک عادات بد را یاد میگیریم. با ما همراه باشید.
عادت چیست؟
هر کس عادت هایی دارد. چه خوب، چه بد. عادت ها از کودکی شروع به شکل گیری میکنند. کودکی که دستش را در دهانش میکند، استراحت بعد از ظهر و خوردن قهوه یا چای به همراه صبحانه میتوانند جزو عادات یک فرد به حساب بیایند.
این رفتار به صورت ناخواسته بخشی از زمان برنامه روزمره شخص را به خود اختصاص می دهد. عادات به صورت روزمره تکرار میشوند. این مسئله نشان دهنده قدرت و تاثیر عادات مختلف در زندگی فرد می باشد.
عادت ها چگونه شکل می گیرند ؟
در اینجا تعریفی از عادت داریم که عبارت است از: رفتارهایی که در طول زمان به قدری تکرار شدند که به صورت ناخودآگاه انجام میشوند و انرژی کمتری میگیرند.
نکته مهم این تعریف، تکرار شدن است که مهم ترین بخش آن را تشکیل میدهد. اگر فکر می کنید که عادت ها فقط در طول زمان شکل میگیرند، این لزوماً درست نیست. وقتی چند ماه از انجام رفتاری میگذرد، ولی آن را خیلی کم انجام دادید، پس دیگر مسئله زمان کمک خاصی نکرده است. اما اگر تعداد دفعات تکرار آن رفتار بیشتر باشد، احتمال اینکه تبدیل به عادت شود خیلی بیشتر است. پس نیاز به تکرار و زمان است که در کنار هم، بیشتر معنا پیدا میکنند.
مسواک زدن، خوردن صبحانه، بررسی فضای مجازی و حرکت به سمت محل کار برخی از کارهایی است که فرد در هنگام بیدار شدن انجام می دهد. این ها نمونه ای از عادات هستند که به صورت ناخودآگاه انجام می گیرد. بدون اینکه به آنها فکر شود. کنار گذاشتن این عادات به این دلیل سخت است که احساس خوشایندی به فرد می دهد.
انواع عادت
عادت ها را میتوان به دسته بندی های مختلفی تقسیم کرد . یکی از دسته بندی ها، جدا سازی عادت های جسمی و رفتاری از عادت های درونی و احساسی است . اما در این مقاله قصد داریم که عادت ها را از نظر مفید و مضر بودن بررسی کنیم.
عادت ها را می توان به سه دسته کلی تقسیم کرد:
۱- عادت خوب
عادت خوب ممکن است در کوتاهمدت تاثیر زیادی نداشته باشد و در بلندمدت تأثیر باورنکردنی آن نمایان شود. البته خیلی بهتر است که این عادات خوب در کوتاه مدت هم تأثیر خود را بگذارند و با پاداشهای متقاعدکنندهای همراه باشند.
۲- عادت روتین
عادت روتین دارای تأثیر زیادی نیست و معمولاً هم نیازی نیست به آن توجه کنید؛ مثل همان راه رفتن، غذا خوردن و …
۳- عادت بد
عادت بد معمولاً در بلندمدت تأثیر منفی قابل توجهای دارد. در کوتاه مدت هم پاداش و لذتی دارند که باعث تکرار میشود. مگر اینکه عاداتی مثل غذا خوردن را به اشتباه انجام دهید و تبدیل به عادت بد شوند که در آن صورت باید به آنها توجه کنید.نکته مهمی که وجود دارد هر عادتی با توجه به سبک زندگی و شرایط زندگی هر کسی متفاوت است.
لیست عادت های بد
در ادامه لیستی از عادات بد را براسی شما عزیزان گردآوری کرده ایم:
۱- ساعت خواب نامنظم
۲- ورزش نکردن
۳- صحبت با تن صدای بلند
۴- تنبلی
۵- توقع زیاد از دیگران
۶- خسیس بودن
۷- پرحرفی
۸- دروغگویی
۹- تکرار اشتباهات
۱۰- زود قضاوت کردن
۱۱- بی برنامگی
۱۲- ول خرجی
۱۳- بی نظمی
۱۴- تاخیر در انجام کارها
۱۵- ایراد گیری
علل به وجود آمدن عادات
دو دلیل عمده به وجود آمدن این عادات عبارت است از:
۱- مغز
ماهیت مغز ما اینطور است که ترجیح میدهد انرژی کمتری مصرف کند. در این صورت بقای ما دچار مشکل نمیشود. مغز میخواهد که زنده بمانیم و مصرف کمتر انرژی برایش عالی است.
پس باید کارهایی را تبدیل به عادت و به صورت ناخودآگاه کند. برای مثال محدودیت فرکانس های دریافتی گوش، باعث میشود که صدا های خاصی را بشنویم و از شنیدن صدا های بیهوده جلوگیری میکند. البته به این شکل هم نیست که مغز همه چیز را تبدیل به عادت کند زیرا در آن صورت متوجه خطرهای جانی و موضوعات مختلف نمیشدیم.
یک سری عادت ها مثل راه رفتن، خوابیدن، غذا خوردن و … به صورت روتین هستند که معمولاً نیازی نیست که تغییر خاصی کنند و با آنها کار خاصی نداریم.
۲- میل به پاداش
انسان تمایل زیادی به لذت و پاداش دارد. هر عملی که انجام میدهید یک لذتی دارد و یا از رنجی جلوگیری میکند و اگر کمی دقت کنید اکثر کارها براساس همین مکانیزم به ظاهر ساده است.
اگر کاری که انجام میدهید با رنج و بدون پاداش باشد، مطمئناً تبدیل به عادت نمیشود. میتوان بازی های ویدیویی را مثال زد که برای عبور از هر مرحله ای، پاداش خاصی در نظر گرفته است. این موضوع باعث تمایل به ادامه دادن بازی و تبدیل آن به عادت می شود.
تقسیم بندی عادات بد
عادت های بد فقط روی یک جنبه از زندگی ما تاثیر نمیگذارند. بعضی از این عادت ها به غیر از این که شخص ما آسیب میزنند؛ موجب آزار دیگر افراد جامعه یا حتی طبیعت هم میشوند. برای مثال عادت پرت کردن زباله از پنجره ماشین را تصور کنید. این عادت بد روی تمام جامعه تاثیر میگذارد و نتایج بد آن فقط روی فرد تاثیر نمیگذارد. بر همین اساس عادات بد را به دو دستهی عادات بدرفتاری و عادات بد اجتماعی تقسیم میکنیم.
عادت های بد رفتاری
این عادت ها جلوی موفقیت، شادی یا خوشبختی شخص ما را میگیرند و به صورت غیر مستقیم روی دیگران تاثیر میگذارند. برای مثال عادت بد دیر بیدار شدن از خواب، روی کسی غیر از ما تاثیر نمیگذارد اما میتواند فرصت های زندگی ما را از بین ببرد و تنبلی را افزایش دهد. از رایج ترین این عادت ها میتوانیم به استفاده بی رویه از شبکه های اجتماعی، غذا خوردن با وجود سیری و خریدن چیزهای بی استفاده اشاره کرد.
عادت های بد اجتماعی
این عادت ها تاثیری مستقیم روی دیگران، جامعه، طبیعت یا حتی کل جهان دارد. ممکن است برخی از افراد برای توجیه کار خود این تاثیر را انکار کنند اما حقیقت امر چیز دیگریست. برای مثال رد کردن چراغ قرمز، ریختن زباله در طبیعت و رعایت نکردن بهداشت فردی در وسایل حمل و نقل عمومی، جزو این عادات بد اجتماعی محسوب میشود.
چگونه یک عادت بد را ترک کنیم؟
با توجه به اینکه عادات، قسمتی از کار های روزمره فرد را تسخیر می کنند، تاثیر غیر قابل انکاری روی سایر اعمال فرد دارد. از این رو، فردی که عادات بد دارد، ضرورت تغییر را حس میکند. انجام کارهایی که در ادامه گفته میشود، به او کمک می کند.
روش های ترک عادات بد
در ادامه ۱۵ روش برای کنار گذتاشتن عادت های بد به شما معرفی می کنیم. امیدواریم راه حل های زیر برای شما کارساز باشد.
۱- عوامل محرک خود را شناسایی کنید
عواملی که شمارا به سمت آن عادت هدایت می کنند را شناسایی کنید. سعی کنید محرک ها را از بین ببرید. بسیاری از مواقع نمی توانید محرک ها را از بین ببرید.مثلا بسیاری از افراد عادت به مکیدن انگشت شست خود دارند که از کودکی آن ها نشات می گیرد. در این صورت فرد نمی تواند انگشت خود را قطع کند ولی می تواند انگشت خود را با پارچه ای ببندد که یادآور این حرکت بد باشد یا می تواند از داروهای تلخ استفاده کند که از این عادت بد پیشگیری کند.
۲- بر این که چرا می خواهید تغییر کنید تمرکز کنید
سعی کنید بیشتر تمرکز خود را روی علل تغییر این عادت هدایت کنید. زیرا یادآوری این علل باعث می شود شما یادتان بیاید ترک این عادت چقدر ارزشمند خواهد بود. مثلا ترک چک کردن گوشی در جمع علتش چیست؟ همراهی و همدلی با جمع و برقراری روابط اجتماعی با اطرافیان.
۳- از پشتیبانی یک دوست استفاده کنید
اگر شما در ترک عادات خود از دوستان خود کمک بگیرید اصلا بد نیست بلکه نتیجه بهتری خواهد داد و دلگرمی بیشتریس برای این کار خواهید داشت.
۴- آگاهی خود را از عادت ها بالا ببرید
عادات خود را بشناسید و بر اساس خودشناسی و درست و غلط بودن هر یک از آنها را مدیریت کنید.
۵- عادت دیگری را جایگزین کنید
جایگزین کردن یک عادت جدید به جای عادات قبلی در ترک عادت کمک بزرگی به شما می کند. مثلا هر زمان که خواستید وقت خود را در شبکه های اجتماعی سپری کنید. به مغز فرمان دهید که نرم افزار تمرین زبان انگلیسی را جایگزین آن کند.
۶- برای لغزشها آماده شوید
ممکن است در این بین خطایی رخ دهد و در ابتدا دچار سردرگمی شوید. به خودتان فرصت دهید و تمرکز خود را بالا ببرید.
۷- تجسم آینده بدون انجام عادت بد
هروقت خسته شدید با خود فکر کنید بدون این عادت در آینده چه اتفاقاتی می افتد. چه ارزش هایی در آینده کسب می کنید.
۸- برای موفقیت به خود پاداش دهید
در ازای هر حرکت درستی که برای ترک عادت بد خود می کنید و عادت درستی را جایگزین آن می کنید،برای خودتان جایزه تعیین کنید. این کار شاید خنده دار به نظر برسد ولی تاثیر شگرفی دارد.
۹- صبر و اختصاص زمان کافی
اصلا در ترک عادات بد عجله نکنید به خودتان فرصت دهید و بازه زمانی در نظر بگیرید. مراقب باشید بازه زمانی کوتاهی را انتخاب نکنید که تحت فشار قرار گیرید و کلا منصرف شوید.
۱۰- دلایل اصلی عادت خود را پیدا کن
طبق تحقیقات چارلز داهیگ هر عادتی دارای سه بخش است:
- نشانه: برای مثال شما عادت دارید که قبل از خواب موبایل خود را چک کنید. با توجه به این مثال خاموش کردن چراغ و به تخت رفتن برای شروع این عادت است.
- خود عادت بد
- پاداش: حس رضایتی که بعد از انجام آن کار در خود احساس می کنید.
درباره هر عادت بدی شما ابتدا باید این ۳ بخش را مشخص کنید. بهترین راه برای تشخیص این ۳ بخش این است که آخرین باری که عادت بد خود را تکرار کردید به خاطر بیاورید و سپس عمیق فکر کنید که به چه دلیلی شما عادت خود را شروع کردید و سعی کنید تمام حدسیات خود را روی کاغذ بنویسید.
عمیق فکر کردن به عادت و دقت به نشانه و پاداش آن به شما کمک میکند که شما به عادت خود آگاه شوید و بدانید که به چه دلیل آن را انجام می دهید.
۱۱- محیط خودتان را عوض کنید
اولین چیزی که درباره تغییر عادت بد باید صورت بگیرد از بین رفتن نشانه ی آن می باشد. زیرا این نشانه ها هستند که باعث میشوند شما شروع به انجام دوباره عادت بد خود کنید. یکی از بهترین راه ها برای از بین بردن نشانه ها، تغییر محیط است. طبق تحقیقات وقتی فردی در سفر است یا در محیط متفاوتی قرار دارد، به دلیل کاهش نشانه ها بسیار راحت تر میتواند عادت بد خود را ترک کند. خب شاید شما به این زودی ها قصد سفر نداشته باشید. در این حالت بهترین راه، حذف نشانه و یا دور کردن خود از نشانه است.
۱۲- تصمیمات خود را به شکل مثبت بیان کنید
اکثر ما زمانیکه می خواهیم یک عادت را ترک کنیم از واژگان منفی استفاده می کنیم برای مثال من دیگر غذای ناسالم نمی خورم. من دیگر دیروقت نمی خوابم.
تحقیقات ثابت کرده اند که برای تاثیر گذاری بیشتر روی مغز باید از جملات انگیزشی مثبت استفاده کنیم زیرا مغز بیشتر از اینکه روی مفهوم تمرکز کند بر واژه ها تمرکز میکند.
مثلا در جمله من دیگر غذای ناسالم نمیخورم ،مغز روی واژه ی غذای ناسالم تمرکز میکند و بهتر است از جمله من غذای سالم میخورم و یا من به غذای سالم علاقه مندم استفاده کنید.همچنین روانشناسان میگویند که به کار بردن جملات منفی درباره عادت باعث میشود که فرد عزت نفس و اعتماد به نفسش کم بشود و همین باعث میشود که فرد نتواند خیلی موفق عمل کند.
۱۳- عادت خود را با کار دیگری که دوست دارید جایگزین کنید
برای ذهن ما حذف یک عادت کار بسیار دشواری است. یکی از بهترین کارها برای ترک عادت بد، جایگزین یک عادت خوب با عادت بد است. این کار ۲ مزیت اساسی دارد. اول اینکه شما کمتر سختی خواهید کشید و دوم اینکه یک عادت خوب به عادتهای شما اضافه میشود . برای مثال هر وقت که عصبی و ناراحت هستید و شروع به خوردن غذا یا تنقلات میکنید، دفعه بعد به جای خوردن، راه بروید. بعد از انجام این جایگزینی می بینید که کار شما بسیار راحتتر می شود و عادت بد شما با عادت خوبی جایگزین شده است.
۱۴- با دوستانتان درباره ی اهداف و ترک عاداتتان حرف بزنید
طبق تحقیقات انجام شده اگر شما هدف و نیتی دارید اگر آن را به دوستان خود بگویید امکان رسیدن به آن هدف تا ۶۵% افزایش پیدا میکند و همچنین اگر شما یک قرار حضوری با دوست خود داشته باشید و در طی آن قرار با دوست خود درباره انتخاب هدف خود صحبت کنید ،امکان رسیدن به آن هدف تا ۹۵% افزایش می یابد.
شاید برای شما این سوال پیش بیاید که چرا در میان گذاشتن یک هدف با یک دوست میتواند به ما برای رسیدن به آن هدف کمک کند؟ دلیلش این است که زمانی که ما اهداف خود را با دوستانمان درمیان میگذاریم در واقع یک تعهد ایجاد کرده ایم و ذهن ما در این شرایط احساس مسئولیت می کند و ما تمام تلاش خود را به کار میگیریم تا مسئولیت خود را به اتمام برسانیم که آن همان رسیدن به هدف است.
و همچنین یکی دیگر از دلایلی که باعث میشود شما تعهد بیشتری نسبت به هدف خود داشته باشید این است که بعد از بیان هدف با دوستان خود، معمولا دوستان از جملات مثبتی نظیر، تو میتونی، آفرین تصمیم خوبی گرفتی، وای بهت تبریک میگم و .. استفاده می کنند که این جملات به شما انگیزه زیادی برای ادامه کار می دهند.
پس دفعه بعدی که خواستید یک عادت را ترک کنید به یکی از دوستان خود زنگ بزنید و در یک قرار ملاقات درباره ترک عادت خود صحبت کنبد.
۱۵- با خود مهربان باشید
در فرایند ترک عادت بد، حتما اشتباهاتی را مرتکب خواهید شد اما بهتر است بدانید که انجام کار اشتباه جزوی از فرایند ترک عادت است. در زمان ترک عادت بد ذهن شما در شرایط حساس تری قرار دارد و اگر شما با خود خشن باشید تاثیر منفی میگذارد و انرژی و انگیزه شما را از بین می برد. پس برای ترک عادت بد با خود مهربان باشید و به یاد داشته باشید که اشتباه جزوی از فرایند تغییر عادات است.
چقدر طول می کشد تا به چیزی عادت کنیم؟
طبق تحقیقات علمی انجام شده، حدود ۱۸ تا ۲۵۶ روز طول میکشد تا کسی یک عادت جدید را در خودش ایجاد کند. علاوه بر این، برای ناخودآگاه کردن انجام یک عادت به طور متوسط ۶۶ روز زمان نیاز است. تغییر در این مدت به عوامل بسیاری از جمله ویژگی های فرد و عادت بستگی دارد.
برای مثال بیشتر مردم ایجاد عادت نوشیدن هشت لیوان آب در روز را از ایجاد عادت ۲۰ دقیقه ورزش روزانه راحت تر می دانند. اما ممکن است بعضی از افراد به طور شخصیتی با انجام فعالیت های ورزشی راحت تر از دیگر کارها باشند. و به نظرشان انجام عادت ورزش روزانه، ساده تر از خوابیدن قبل از ساعت ۱۲ شب باشد.
مدت زمان لازم برای ترک عادت
تا به حال درمورد قانون ۲۱ روز شنیده اید؟ بعضی از افراد عقیده دارند ترک عادات بد فقط به ۲۱ روز زمان نیاز دارد. اما کسانی هم وجود دارند که فکر میکنند این کار تا چندین هفته یا ماه طول میکشد. در حالی که تحقیقات نشان داده است که تعیین مدت زمان ترک هر عادت بدی به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. موارد زیر برخی از عوامل تاثیر گذار روی این روند هستند:
۱. مدت زمانی که این عادت را تکرار کرده اید.
هر چه قدر یک عادت بد به مدت طولانی تری تکرار شده باشد ترک کردن آن سخت و زمان بر تر است.
۲. میزان تاثیرگذاری این عادت روی بقیه زندگی شما.
هر چه قدر یک عادت بد تاثیر بیشتری روی زندگی شما بگذارد؛ ترک کردن آن به زمان بیشتری نیاز دارد. برای مثال عادت به وقت تلف کردن شما را به یک فرد راحت طلب تبدیل کرده است و شما این عادت را در کل زندگی خود تکرار میکنید. به همین خاطر ترک کردن آن ممکن است برایتان سخت تر باشد.
۳. میزان تشویقی که از ترک کردن این عادت دریافت میکنید.
حمایت و تشویق از سمت جامعه، خانواده یا دوستان برای ترک یک عادت بد ؛ محرک شما برای سرعت بخشیدن به این روند است. زمانی که نتایج خوب زیادی انتظار شما را نکشند، شما هم عادت بد خود را دیرتر ترک میکنید.
۴. ترک عادت های بد انگیزه های خوب میخواد
انگیزه نقش مهمی در مدت زمان ترک عادات بد دارد. بسته به میزان انگیزه و نوع آن، این مدت زمان تغییر میکند و میتواند از دو هفته تا چند سال در تغییر باشد.
بهترین کتاب ها در زمینه ترک عادات بد
در ادامه لیتس از کتاب هایی که در مورد ترک عادات بد می باشند را برای شما گردآوری کرده ایم:
کتاب قدرت عادت
نویسنده: چارلز داهیگ
محتوای این کتاب به طور کامل براساس تحقیقات و بررسی های علمی نوشته شده است. کتاب قدرت عادت یکی از پرفروش ترین کتاب های نیویورک تایمز بوده است و طرفداران زیادی دارد. در این کتاب با حلقه عادت که روند شکل گیری عادت های زندگی ماست، آشنا میشوید. این کتاب سه بخش دارد؛ بخش اول به عادت های زندگی افراد، بخش دوم به عادت های سازمانی و بخش سوم به عادت های جوامع میپردازد.
کتاب عادت های اتمی
نویسنده: جیمز کلیر
این کتاب یک راهنمای عملی برای ایجاد عادت های خوب در شما و از بین برد عادت های بد است. این کتاب یک سری سوال ساده اما مهم را از شما میپرسد و به وسیله این پرسش ها، به شما در شناخت عادت هایتان کمک میکند. جیمز کلیر عقیده دارد همین عادت های کوچک هرروز است که مشخص میکند ما در چند سال آینده کجا هستیم. به همین خاطر تمرکز این کتاب روی تغییرات کوچک با اثرات بزرگ است.
کتاب عادات کوچک: تغییرات کوچکی که هر چیزی را تغییر می دهند
نویسنده: بی جی فوگ
همه ما از تاثیرات عادت های کوچک بر روی آینده خود باخبریم. بی جی فوگ متخصص عادات کوچک است و در کالیفرنیای شمالی در آمریکا یک آکادمی عادات کوچک برای مردم راه انداخته است. او در این کتاب به شما تمریناتی را میدهد که شاید در نگاه اول باور نکنید که روی زندگی شما تاثیر دارند. در حالی که این تمرینات کوچک همان چیزی است که شما برای تغییرات بزرگ نیاز دارید.
سخن بزرگان در مورد ترک عادات بد
تمام اقدامات انسان ناشی از چند علت مختلف است که عادت یکی از این علل می باشد.
عادت های بد مانند رختخواب گرم و نرم هستند. خوابیدن در آنها راحت ولی بلند شدن از آنها مشکل است.
اگر به همان عادت های قدیمی ادامه دهید. زندگی تان بهتر از این نخواهد شد.
اگر شما عادت درستی را به دست آورید، هیچ کاری وجود ندارد که نتوانید انجامش دهید.
ابتدا شما عادت ها را می سازید و سپس عادت هایتان زندگی شما را خواهند ساخت.
این مطلب چقدر مفید بود؟
بر روی یک ستاره کلیک کنید تا به آن امتیاز دهید!
میانگین امتیاز ۳.۸ / ۵. شمارش آرا: ۱۰
تاکنون رأی ندارید! اولین نفری باشید که به این پست امتیاز می دهد.